Οι θέσεις του γαλλοελβετού σκηνοθέτη υπέρ της χώρας μας σε μια δύσκολη περίοδο ώθησαν τον υπουργό Πολιτισμού κ. Π. Γερουλάνο να του μεταφέρει εγγράφως την ευγνωμοσύνη του.
Η «Ηell Αs» του Ζαν Λυκ Γκοντάρ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ Κυριακή 11 Ιουλίου 2010
«Προβλήματα ελληνικού τύπου (problemes de type grec) με ανάγκασαν να ακυρώσω τις υποχρεώσεις μου προς το Φεστιβάλ των Καννών» έλεγε η λακωνική επιστολή του Ζαν Λυκ Γκοντάρ απευθυνόμενη προς τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ των Καννών Τιερί Φρεμό και τους παραγωγούς-διανομείς της ταινίας «Film Socialism». Με την επιστολή, η οποία δημοσιεύθηκε αυτούσια στη γαλλική εφημερίδα «Liberation», ο 82χρονος γαλλοελβετός σκηνοθέτης εξηγούσε γιατί την τελευταία στιγμή αποφάσισε να ακυρώσει την άφιξή του στο φεστιβάλ όπου θα προβαλλόταν η τελευταία ταινία του «Film Socialism»। Κανένας δεν μπόρεσε να εξηγήσει τι ακριβώς εννοούσε ο Γκοντάρ με τη φράση «προβλήματα ελληνικού τύπου». Στο γραφείο δημοσίων σχέσεων του φεστιβάλ έξυναν με απορία το κεφάλι τους. «Μόνον ο Γκοντάρ ξέρει, άρα αυτός θα έπρεπε να ερωτηθεί» μας είπαν. Ηταν όμως εμφανές ότι η πιο κατάλληλη ερμηνεία των ελληνικού τύπου προβλημάτων είναι τα οικονομικής φύσεως, που δεν ταλαιπωρούν μόνο τη χώρα μας. Ελληνικό «ευχαριστώ» Με πρόσφατη επιστολή του προς τον Γκοντάρ ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλος Γερουλάνος ευχαρίστησε τον σκηνοθέτη αναφέροντας μεταξύ άλλων τα εξής: «Στις ημέρες μας το να πηγαίνει κανείς ενάντια στην κοινή λογική είναι ένας ηράκλειος άθλος και σας ευχαριστούμε γι΄ αυτό». Σε σχετικό άρθρο της με τίτλο «Ας σώσει όποιος μπορεί τον Γκοντάρ» η «Liberation» επεσήμανε ότι με τη στάση του ο «αναρχικός» σκηνοθέτης αντιστέκεται στη γενικότερη χλιδή του φεστιβάλ, άκρως ενοχλητική σε μια περίοδο κρίσης σε όλη την Ευρώπη. «Ο Γκοντάρ» γράφει η «Liberation» «αρνείται να λάβει μέρος στην πασαρέλα του κόκκινου χαλιού των σκαλιών της αίθουσας Lumiere, αρνείται να δει τον εαυτό του ανάμεσα στις γυαλιστερές Φεράρι, ανάμεσα στους μεγαλοπαραγωγούς με τα πούρα (σ.σ.: αν και ο ίδιος είναι φανατικός καπνιστής τους), ανάμεσα στις μαυρισμένες bimbo. Αρνείται να δει την αντανάκλασή του στις βιτρίνες των καταστημάτων υπερπολυτελείας της Κρουαζέτ». Αριστοκράτης και αριστερός Το βαθιά αριστερό πολιτικό προφίλ του Ζαν Λυκ Γκοντάρ, γιου ιδιοκτήτη ιδιωτικής κλινικής στην Ελβετία, ωριμάζει στις αρχές της δεκαετίας του 1960, και φαίνεται κυρίως μέσα από τις ταινίες του. Ο μαρξισμός, ο πόλεμος της Αλγερίας, ο πόλεμος του Βιετνάμ και ο Μάο Τσε Τουνγκ διατρέχουν πολιτικές ταινίες του Γκοντάρ όπως ο «Τρελός Πιερό», το «Αρσενικόθηλυκό»- προάγγελος του Μάη του ΄68- και η «Κινέζα» που ασχολείται με τη δράση μιας ομάδας μαοϊκών στο Παρίσι. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 ο Γκοντάρ ήταν φανατικός μαοϊστής και ίδρυσε ένα γκρουπ κινηματογραφιστών που ασχολούνταν με ταινίες της προσωπικής ιδεολογίας του. Στο «Γουίκ εντ» βλέπουμε τον Ιησού Χριστό και τον Καρλ Μαρξ να τινάζουν στον αέρα το πρότυπο της αστικής τάξης, ενώ ο Μάης του ΄68 τον βρίσκει στο Φεστιβάλ των Καννών όπου μαζί με τον Πολάνσκι, τον Μαλ, τον Τρυφό και τον Λελούς συνέθεσε την «επαναστατική επιτροπή» του φεστιβάλ που εν τέλει διέκοψε τη διοργάνωση. Η τελευταία ταινία του, το «Film Socialism» (θα τη δούμε στην Ελλάδα το φθινόπωρο), είναι ένας χείμαρρος από στατικές εικόνες, τίτλους και σοφιστείες που διατρέχουν την ιστορία του 20ού αιώνα επάνω σε ένα κρουαζιερόπλοιο. Ανάμεσα στους εβραίους που ανακάλυψαν το Χόλιγουντ και στις εικόνες αρχείου από βομβαρδιστικά αεροπλάνα της Λουφτβάφε δεν λείπει η Ελλάδα. Μάλιστα, η χώρα μας αναγράφεται ως «Ηell Αs», δηλαδή «Κόλαση Οπως». Στους αρχικούς τίτλους της ταινίας, εκεί όπου συνήθως διαβάζουμε τα ονόματα των ηθοποιών, βλέπουμε γραμμένο στα ελληνικά «Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος» και «Αlexander the Great». «Η Δύση οφείλει πολλά στην Ελλάδα» «Θα έπρεπε να ευχαριστούμε την Ελλάδα»επισημαίνει ο Γκοντάρ απαντώντας σε σχετική ερώτηση που του έκανε το περιοδικό «Les Ιnrockuptibles» με αφορμή την αναφορά στην οικονομική κρίση της χώρας μας.«Η Δύση οφείλει πολλά στην Ελλάδα, τη χώρα της φιλοσοφίας,της δημοκρατίας,της αρχαίας τραγωδίας.Ξεχνάμε πάντα τους δεσμούς ανάμεσα στην τραγωδία και στη δημοκρατία. Χωρίς τον Σοφοκλή δεν θα υπήρχε ο Περικλής. Χωρίς τον Περικλή δεν θα υπήρχε ο Σοφοκλής. Ο κόσμος της τεχνολογίας μέσα στον οποίο ζούμε χρωστάει τα πάντα στην Ελλάδα». Τα γυρίσματα υπό ελληνικό φως κόλλησαν στη γραφειοκρατία



Ο Ματίας Ντομαχαντί σε σκηνή από το «Film Socialism», ταινία που λίγο έλειψε να γυριστεί στην Ελλάδα Στην επιστολή του προς τον Γκοντάρ ο κ।Γερουλάνος εκφράζει επίσης «την ελπίδα να σας δούμε εδώ στην Αθήνα και στην Ελλάδα κάποια στιγμή της δικής σας επιλογής». Η ειρωνεία είναι ότι, όπως «Το Βήμα» είχε αποκαλύψει λίγο πριν από την έναρξη του Φεστιβάλ των Καννών,ο Ζαν Λυκ Γκοντάρείχε προσπαθήσει να πραγματοποιήσει γυρίσματα του «Film Socialism» και στην Ελλάδα,χωρίς όμως να τα καταφέρει.Για την ακρίβεια,ο Πολ Γρίβας, γιος του διευθυντή φωτογραφίαςΑλέξη Γρίβακαι στενός συνεργάτης του Γκοντάρ,την εποχή όπου η παραγωγή του «Film Socialism» έψαχνε για χώρους γυρισμάτων, αναζήτησε χώρο αρχαιοελληνικού θεάτρου με θέα προς τη θάλασσα.Οδεύοντας προς Πάτρα ο Π.Γρίβας στάθηκε στο Θέατρο των Αιγών,όπου και τράβηξε μερικές λήψεις με την κάμερά του. Αργότερα η παραγωγή της ταινίας ήρθε σε επαφή με την Ηellenic Film Commission- ο σύνδεσμος του ελληνικού κράτους με τις χώρες του εξωτερικού οι οποίες θέλουν να πραγματοποιήσουν γυρίσματα στην Ελλάδα- προκειμένου να δει πώς θα μπορούσε να γίνουν λήψεις σε κάποιον αρχαιολογικό χώρο. Οταν «Το Βήμα» επικοινώνησε με τον διευθυντή της Ηellenic Film Commission,σκηνοθέτη Μάρκο Χολέβα, ο τελευταίος ανέφερε:«Εξηγήσαμε στην παραγωγή της ταινίας ότι είναι αναγκαία μια περίληψη του σεναρίου, καθώς επίσης οι σκηνές που επρόκειτο να γυριστούν στους χώρους,αφού πρέπει να κατατεθούν στη Γενική Γραμματεία Τύπου και Πληροφοριών για την άδεια λήψης σκηνών». Είναι μια τυπική διαδικασία,αλλά δεν τελειώνει εκεί διότι αργότερα η παραγωγή θα έπρεπε να απευθυνθεί στην Αρχαιολογική Υπηρεσία για την ειδική άδεια που χρειάζεται για λήψεις σε αρχαιολογικούς χώρους. Ωστόσο ο Γκοντάρ δεν δουλεύει ποτέ με σενάριο. Η Film Commission όμως δεν έκλεισε την πόρτα.«Προτείναμε στην παραγωγή να έρθει σε επαφή με τη Film Commission ώστε να βρεθεί μια λύση που θα υπερβαίνει το τυπικό της υπόθεσης» μας είπε ο κ.Χολέβας,συμπληρώνοντας ότι είχε ενημερωθεί το γραφείο του τότε υπουργού Πολιτισμού κ.Μιχάλη Λιάπη ώστε,αν κριθεί απαραίτητο,να μεσολαβήσει το ίδιο το ΥΠΠΟ. Το ελληνικό θέμα όμως και η γραφειοκρατία του φαίνεται ότι «πάγωσε» τις διαθέσεις της παραγωγής της ταινίας. Οταν τα γυρίσματα του «Film Socialism» άρχισαν,σε ό,τι αφορά τη χώρα μας ο Γκοντάρ και το επιτελείο του περιορίστηκαν σε κάποιες λήψεις του λιμανιού του Πειραιά τραβηγμένες από το κρουαζιερόπλοιο. Ο Αριστοτέλης και οι ψεύτες Ο ΕΥΦΥΗΣ Γκοντάρ χρησιμοποιεί την αριστοτέλεια λογική προκειμένου να τεκμηριώσει το πόσο ο πλανήτης Γη χρωστά στην Ελλάδα: «Ποιος εφηύρε τη λογική;Ο Αριστοτέλης.Ο Α ισχυρίζεται το Β.Ο Α διαθέτει θετικό χαρακτηριστικό. Αρα ο ισχυρισμός Β είναι αληθινός. Αφού το είπε ο Αριστοτέλης έτσι θα είναι. Λογική. Είναι αυτό που οι κυρίαρχες δυνάμεις ολημερίς φροντίζουν ώστε να μην υπάρχει καμία αντίδραση». Εν συνεχεία, μας ραντίζει ακόμη περισσότερο με το δηλητήριο του σαρκασμού του: «Αυτή η χώρα θα μπορούσε να απαιτήσει εκατομμύρια των εκατομμυρίων από όλους για τα συγγραφικά δικαιώματα των αρχαίων.Και θα ήταν απολύτως λογικό να της δοθούν. Οι Ελληνες επίσηςκατηγορούνται ως ψεύτες.Αυτό μου θυμίζει έναν παλαιό συλλογισμό που μαθαίναμε στο σχολείο:ο Επαμεινώνδας είναι ψεύτης και εφόσον όλοι οι Ελληνες είναι ψεύτες,άρα ο Επαμεινώνδας είναι Ελληνας.Δεν έχουμε προχωρήσει και πολύ από τότε».
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?