Συμπεριφορές που εξοργίζουν
Του Αλεξη Παπαχελα (Καθημερινή)
Φοβούμαι ότι οι όποιες ελληνοτουρκικές διαφορές δεν θα βρουν ποτέ τη λύση τους. Γιατί; Επειδή κάθε σοβαρή και υπεύθυνη προσπάθεια θα τορπιλισθεί από την αδιαλλαξία και την προκλητική συμπεριφορά ορισμένων κύκλων στην Αγκυρα, οι οποίοι επιμένουν να βάζουν βούτυρο στο ψωμί όσων θεωρούν ότι η ελληνική υφαλοκρηπίδα πρέπει να φτάνει μέχρι το... Εσκί Σεχίρ. Τελευταίο κρούσμα οι υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά την παραμονή της επίσκεψης του κ. Παπανδρέου στην Τουρκία. Ο πρωθυπουργός ορθώς ενοχλήθηκε σφόδρα από αυτήν την πρόκληση και μίλησε με αρκετά αιχμηρούς όρους κατά την επίσκεψή του. Αυτές οι υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά και οι ναυτικοί «περίπατοι» του στόλου περί το Σούνιο δηλητηριάζουν όσο τίποτα άλλο το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες.
Είναι όμως ενδιαφέρον γιατί αδιαφόρησε αυτήν τη φορά ο κ. Ερντογάν και δεν «μάζεψε» τους στρατιωτικούς του εν όψει της επίσκεψης Παπανδρέου. Οταν ο Κώστας Καραμανλής επεσκέφθη την Αγκυρα, ο «κουμπάρος» Τούρκος ηγέτης τού είχε τηλεφωνήσει την προπαραμονή και του είχε πει πως «έχω μιλήσει με τους στρατιωτικούς, με όλους και δεν θα υπάρξει καμία πρόκληση που να δημιουργήσει πρόβλημα στην επίσκεψη». Αυτό δεν συνέβη πριν από αυτήν την επίσκεψη.
Ορισμένοι αποδίδουν το σχέδιο για τέτοιου τύπου προκλητικές ενέργειες στον υπουργό Εξωτερικών κ. Νταβούτογλου, ο οποίος επιμένει στο δόγμα της μέγιστης προβολής τουρκικής δύναμης έναντι της Ελλάδος, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Αλλοι πάλι θεωρούν ότι τα μεσαία στρώματα των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων συνεχίζουν τον... χαβά τους, κάνοντας ό,τι προβλέπουν τα σχέδιά τους ανεξαρτήτως του ποιος Ελληνας αξιωματούχος επισκέπτεται τη χώρα τους. Ενδιαφέρον, εξάλλου, είναι ότι στην τελευταία συνάντηση και συνέντευξη που είχα με τον κ. Ερντογάν έμοιαζε να μην ήθελε να ακούσει ή έκανε ότι δεν ήξερε ή να μην καταλάβαινε τι τον ρωτούσα για τις «βόλτες» των φρεγατών και τις υπερπτήσεις.
Οπως και να έχουν τα πράγματα, δεν είναι δυνατόν ένας παντοδύναμος ηγέτης σαν τον κ. Ερντογάν να μην μπορεί να ελέγξει το παιχνίδι με τους στρατιωτικούς. Το προφανές συμπέρασμα είναι ότι είτε ακολουθεί τις συμβουλές του κ. Νταβούτογλου είτε αφήνει τον στρατό να κάνει το παιχνίδι του. Εκείνο όμως που εξοργίζει, όπως μου έλεγε πρόσφατα ένας πολύ έμπειρος Ελληνας διπλωμάτης, είναι η ανατολίτικη υποκρισία των επίσημων απαντήσεων της Τουρκίας του τύπου: «Μα όντως έγιναν έτσι τα πράγματα; Δεν είχαμε καταλάβει ότι σας ενόχλησε τόσο πολύ» κ.λπ. κ.λπ. Την επόμενη φορά θα γνωρίζουμε τουλάχιστον ότι αντιλαμβάνονται πως αυτές οι συμπεριφορές εξοργίζουν και δεν αφήνουν περιθώρια για καλόπιστες διαπραγματεύσεις.