Κυνήγι φαντασμάτων τα....αυθαίρετα
Ρεπορτάζ : Γιώργιος Λιάλιος(από την Καθημερινή)
Σε κυνήγι... φαντασμάτων υπάρχει ο κίνδυνος να εξελιχθεί η πρόθεση της κυβέρνησης να εισπράξει 1,5 δισ। ευρώ από αυθαίρετα। Τα δεκάδες χιλιάδες αυθαίρετα που «δηλώθηκαν» το 2003- 2004 προκειμένου να ηλεκτροδοτηθούν, αλλά χωρίς να καταβάλουν πρόστιμα ουδέποτε ελέγχθησαν από τις πολεοδομίες, επομένως δεν υπάρχει ακριβής εικόνα ούτε καν... για το πού βρίσκονται! Οπως εκτιμούν οι επικεφαλής μεγάλων πολεοδομιών, ο έλεγχος χιλιάδων αυθαιρέτων, προκειμένου να καταλογιστούν τα πρόστιμα θα χρειαζόταν αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί. Από την άλλη πλευρά, παρά τις πιέσεις που ασκούνται από πολλές πλευρές, το ενδεχόμενο νομιμοποίησης αυθαιρέτων (με οποιαδήποτε διαδικασία, τύπου ημιυπαίθριων ή όχι) έχει αποκλειστεί κατηγορηματικά από το Συμβούλιο της Επικρατείας ως αντισυνταγματικό, επομένως κάθε συζήτηση είναι άσκοπη. Το 2003, λίγο πριν από τις εκλογές, η τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Βάσω Παπανδρέου έδωσε με τον νόμο 3212 τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων να τα συνδέσουν με το δίκτυο της ΔΕΗ, αν τα «δήλωναν» οικειοθελώς. Ο νόμος αφορούσε τα αυθαίρετα που κτίστηκαν μέχρι τις 31/12/2003, αυξάνοντας πάρα πολύ τα πρόστιμα για όσα αυθαίρετα ανεγείρονταν από 1/1/2004. Δεν έγιναν ποτέ «Ομως η διαδικασία έγινε μέσω των δήμων και όχι μέσω των πολεοδομιών, με απλές υπεύθυνες δηλώσεις», εξηγεί στην «Κ» η επικεφαλής της διεύθυνσης πολεοδομίας νότιου τομέα της νομαρχίας Ανατολικής Αττικής, κ. Ελευθερία Ξυνομηλάκη. Ο νόμος προέβλεπε ότι θα γινόταν σταδιακά έλεγχος των δηλώσεων, προκειμένου να διαπιστωθεί η ακρίβεια των στοιχείων, αλλά και να εξασφαλιστεί ότι οι ιδιοκτήτες τους δεν θα... επέκτειναν τα αυθαίρετα. «Οι έλεγχοι αυτοί δεν έγιναν ποτέ. Το αποτέλεσμα είναι ότι από τη μια πλευρά η Πολιτεία δεν γνωρίζει αν όσα δήλωσαν οι αυθαιρετούχοι είναι πραγματικά, λ.χ. για τα τετραγωνικά της κατοικίας τους ή αν όντως το αυθαίρετο δεν είναι σε δασική έκταση ή αρχαιολογικό χώρο. Από την άλλη πλευρά, χωρίς έκθεση αυτοψίας από μηχανικό της πολεοδομίας δεν μπορεί να καταλογιστεί πρόστιμο». Αξιοσημείωτο είναι ότι έξι χρόνια μετά τη λήξη της σχετικής προθεσμίας (9/1/2004), πολλοί δήμοι δεν έχουν ακόμα αποστείλει τους καταλόγους των αυθαιρετούχων στις πολεοδομίες (για παράδειγμα στον Δήμο Παλλήνης δηλώθηκαν και ηλεκτροδοτήθηκαν 310 αυθαίρετα, αλλά στην πολεοδομία δηλώθηκε... ένα!). Οι λόγοι που αυτό συνέβη είναι πολλοί. Είτε γιατί η υπόθεση ξεχάστηκε, ή γιατί ξεχάστηκε... σκοπίμως! Τα πρώτα χρόνια μετά τη λήξη της προθεσμίας υπήρχε μεγάλος αριθμός καταγγελιών, ότι οι δήμοι είχαν «φυλάξει» αριθμούς πρωτοκόλλου τους οποίους έδιναν σε «ημέτερους», προκειμένου να ανεγείρουν με την ησυχία τους τα αυθαίρετά τους και μετά να τα ηλεκτροδοτήσουν. Θα γίνουν άραγε δεκτοί οι κατάλογοι που θα παραδοθούν 6 χρόνια εκπρόθεσμα; Αυτές είναι ερωτήσεις που μάλλον μόνο ένας εισαγγελέας μπορεί να απαντήσει. Υποστελέχωση Τα προβλήματα δεν τελειώνουν εδώ. Με δεδομένη την τραγική υποστελέχωση των πολεοδομικών γραφείων, η οποία θα γίνει... ακόμα τραγικότερη με την (ατυχέστατης έμπνευσης) υπαγωγή των πολεοδομιών στους δήμους λόγω «Καλλικράτη», η προσπάθεια άμεσης καταγραφής όλων αυτών των αυθαιρέτων δείχνει ουτοπική. «Δεν μπορείς με 5 μηχανικούς να κάνεις αυτοψία σε 2.000 ή 3.000 αυθαίρετα», λέει η κ. Ξυνομηλάκη. «Πόσο μάλλον όταν... δεν γνωρίζεις ακριβώς πού βρίσκεται το αυθαίρετο και μπορεί τελικά να καταλήξεις να περιπλανιέσαι για ώρες στα βουνά και τα λαγκάδια». «Η διαδικασία αυτή χρειάζεται τουλάχιστον μια πενταετία», εκτιμά ο επικεφαλής της διεύθυνσης πολεοδομίας βόρειου τομέα της νομαρχίας Ανατολικής Αττικής, κ. Τιμ. Παλάντζας. «Χρειάζεται επιπλέον προσωπικό, χρειάζεται τη συνεργασία των τοπικών αρχών, ώστε να εντοπιστούν τα αυθαίρετα. Στην πολεοδομία Αχαρνών έχουμε 19 άτομα τα οποία πρέπει σήμερα να χειριστούν τις δηλώσεις των ημιυπαίθριων, το δειγματοληπτικό έλεγχο των οικοδομικών αδειών του 2009 και τον συνηθισμένο φόρτο εργασίας». Υπενθυμίζεται ότι στο Μνημόνιο το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι θα εισπράξει συνολικά 1,5 δισ. ευρώ το 2011-2013 από αυθαίρετα, από τα οποία τα 500 εκατομμύρια μέσα στο 2011. Εκτός από τον χρόνο που θα χρειαστεί για την είσπραξη των προστίμων, ένα ακόμα ζητούμενο είναι... αν αξίζει τον κόπο. Ο λόγος είναι απλός: τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου που κτίστηκε έως το τέλος του 2003 είναι ιδιαιτέρως χαμηλά, τόσο που συνέφερε να το καταβάλλεις ώστε να δίνεις μια κάποια νομική υπόσταση στο κτίσμα. Μέχρι τότε το πρόστιμο ανέγερσης υπολογίζονταν ως το γινόμενο των τετραγωνικών του αυθαιρέτου επί 58 ευρώ (μια τιμή σταθερή για όλη την Ελλάδα, από το Κολωνάκι έως... τη Δραπετσώνα αφού δεν υπήρχαν τιμές ζώνης) και το πρόστιμο διατήρησης μόλις το 10% του προστίμου ανέγερσης ετησίως, δηλαδή στις περισσότερες περιπτώσεις μόλις 200-300 ευρώ. «Τα πρόστιμα μέχρι το τέλος του 2003 είναι πολύ χαμηλά», λέει ο κ. Παλάντζας. «Από την άλλη πλευρά, βέβαια, δεν τα έχει καταβάλλει κανείς τους, παρότι ευνοήθηκαν από τη ρύθμιση με την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Φοβάμαι ότι πρόκειται για έναν δυσεπίλυτο γρίφο».
στις 11:20