Θεσσαλονίκη, η πόλη των «μουτζαχεντίν»…

Άγγελος Στάγκος
Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, η Θεσσαλονίκη βρισκόταν πάντα υπό την σκέπη ισχυρών μητροπολιτών, εκκλησιαστικών οργανώσεων και μονών του Αγίου Όρους. Σαν παιδιά το αισθανόμασταν με τον σημαντικό ρόλο που έπαιζαν τα κατηχητικά σχολεία (ευτυχώς ο υπογράφων δεν αναγκάστηκε ποτέ να πηγαίνει σε αυτά), με το πλήθος των βιβλιοπωλείων της «Ζωής» και του «Σωτήρα», με την ένταση της θρησκευτικότητας που χαρακτήριζε την πόλη την εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα και την Μεγάλη Εβδομάδα, με τις πολυπληθείς και μεγαλοπρεπείς κουστωδίες τον ιερέων και των αρχιερέων που «λάμπρυναν» με την παρουσία τους κάθε εκδήλωση, με την αγαστή συνεργασία εκκλησίας και Γ’ Σώματος Στρατού τις μεταπολεμικές δεκαετίες ως την μεταπολίτευση.
Αφήστε την καταλυτική επιρροή μητροπολιτών, όπως του Γενναδίου (αυτός ήταν ήδη μητροπολίτης όταν απελευθερώθηκε η πόλη το 1912 ως τις αρχές του 50 και ήταν και ο τελευταίος που τάφηκε με το βυζαντινό τελετουργικό, όρθιος στον θρόνο του μετά από περιφορά πάνω σε κιλιβάντα πυροβόλου στην κεντρική οδό της πόλης, την Τσιμισκή), του Παντελεήμονα, του Λεωνίδα και τώρα του ΄Ανθιμου σε όλες πτυχές της κοινωνικής ζωής της Θεσσαλονίκης. Ακόμη και για να πάρουν την έδρα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο επιζητούσαν την υποστήριξη της εκκλησίας υποψήφιοι καθηγητές…Και θυμάμαι ότι επί Λεωνίδα, οι μελλόνυμφοι (ήμουν ένας από εκείνους) ήταν αναγκασμένοι να ακούσουν κήρυγμα από τον ίδιο προκειμένου να πάρουν την άδεια γάμου!Τώρα που μεγαλώσαμε (παραμεγαλώσαμε θα πρόσθετα, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει σε αυτό γιατρειά) γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η αίσθηση που είχαμε σαν παιδιά αντανακλούσε την πραγματικότητα. Η Θεσσαλονίκη ήταν και παραμένει απόρθητο φρούριο της εκκλησίας. Καμία σχέση με την Αθήνα. Εκεί η εκκλησία έμπαινε στο πετσί σου και φαίνεται ότι συνεχίζεται η ίδια κατάσταση, αν κρίνουμε από την συμπεριφορά του φοβερού και τρομερού ΄Ανθιμου. Οι λόγοι πολλοί.
Η Θεσσαλονίκη άνθισε στο Βυζάντιο, έπαιξε πολύ συχνά ρόλο ακριτικής πόλης εκείνη την εποχή, παρέμεινε μεγάλη πόλη σε όλη τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Μητρόπολή της συνδεόταν στενά με το Οικουμενικό Πατριαρχείο ( και σήμερα ανήκει στις λεγόμενες «νέες χώρες» όπου ο λόγος του Πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλης είναι ισχυρός), γύρω από την εκκλησία συσπειρωνόταν το ντόπιο ελληνικό στοιχείο στον ανταγωνισμό του με τους εβραίους και τους βούλγαρους κατοίκους, η πόλη διεκδικήθηκε από άλλους βαλκάνιους, κατακλείστηκε από πρόσφυγες μετά την Μικρασιατική καταστροφή, στην κατοχή παίχθηκαν παιχνίδια σ΄ αυτή και γύρω από αυτήν, στον Εμφύλιο και στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου έγινε έδρα ισχυρότατης στρατιωτικής μονάδας, του Γ. Σώματος Στρατού και ταυτόχρονα βάση παρακράτους, επικρατεί ακόμη η αίσθηση ότι κάποιοι (Σκόπια) ξαναθέλουν να την διεκδικήσουν, το Άγιο Όρος είναι πολύ κοντά, είναι μεγάλη η εκκλησιαστική και η μοναστηριακή περιουσία στο κέντρο της πόλης.Είναι φανερό ότι μιλάμε για «γεμάτη» ιστορία , που στην εξέλιξή της η εκκλησία έπαιζε πρωταρχικό ρόλο και εκ των πραγμάτων ήταν κυρίαρχη δύναμη και ασκούσε εξουσία. Αυτό τον ρόλο επιμένει να τον παίζει, αλλά με τρόπο άκομψο ο ΄Ανθιμος, παρ’ όλο που οι συνθήκες πλέον έχουν αλλάξει. Παρεμβαίνει στα πολιτικά, προσπαθεί να καθοδηγεί την κυβέρνηση στο σωστό δρόμο, ειδικά στην εξωτερική πολιτική, απαιτεί υπακοή στις βουλές του από την πολιτική ηγεσία, θεωρεί τον εαυτό του κάτι μεταξύ εθνάρχη και Διγενή Ακρίτα. Άρα κανείς δεν θα μπορούσε να περιμένει διαφορετική συμπεριφορά και στα δημοτικά. Εχει δίκιο επί της ουσίας ο Γάννης Μπουτάρης που αναφέρθηκε στην σκοταδιστική, κακόγουστη και παρακμιακή «τριπλέττα» του Β. Παπαγεωργόπουλου, του Π. Ψωμιάδη και του ΄Ανθιμου (είναι «μουτζαχεντίν» ο ΄Ανθιμος και θα έκανε καριέρα στο Ιράν) που ταλαιπωρεί την πόλη εδώ και αρκετά χρόνια, με την ανοχή πάντως και των τοπικών παραγόντων των «προοδευτικών» κομμάτων και κυρίως του ΠΑΣΟΚ. Όμως ο στόχος του δεν είναι να πεθάνει ένδοξα πάνω στην προσπάθεια να κερδίσει τον δήμο, αλλά να τον κερδίσει πρώτα και μετά να τα πει έξω από τα δόντια…
Το κακό είναι ότι στη Θεσσαλονίκη επικεφαλής των δυνάμεων που θέλουν να φέρουν ένα εκσυγχρονιστικό πνεύμα στην πόλη είναι ο Γ. Μπουτάρης με το απύλωτο στόμα και στην Αθήνα ο Γ. Καμίνης που στόμα έχει και μιλιά δεν έχει. Πολύ φοβάμαι ότι τελικά αυτοί οι δύο αξιοπρεπείς άνθρωποι θα χάσουν και θα κερδίσουν οι Άνθιμοι και οι Γκιουλέκες (γέννημα, θρέμμα του μηχανισμού του Β. Παπαγεωργόπουλου, με δημοσιογραφική καριέρα μόνο στον δημοτικό σταθμό της πόλης) στη Θεσσαλονίκης και ο προκλητικά αναίσχυντος Κακλαμάνης στην Αθήνα. Άλλωστε, αυτό συμβαίνει εδώ και αρκετά χρόνια και στις δύο πόλεις, που κάτι λέει και για τον πληθυσμό τους!