Τα ΝΕΑ:
Συνδικαλιστικά λάφυρα
Οι ΔΕΚΟ δεν έγιναν για να κρατούν τους πολίτες ομήρους απεργώντας
Του Νίκου Χριστοδουλάκη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 22 Αυγούστου 2011
Οι μεγάλες κρατικές επιχειρήσεις ιδρύθηκαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο επειδή είχαν δυνατότητα μεγαλύτερης παραγωγής ζωτικών αγαθών, με λιγότερο μάλιστα κόστος από ό,τι την εποχή εκείνη θα πετύχαινε ο ιδιώτης. Περίθαλψη, συγκοινωνίες, παιδεία, ενέργεια και άλλα κρίσιμα αγαθά γνώρισαν πρωτοφανή εξάπλωση κάνοντας αξιοζήλευτο το μοντέλο της Ευρώπης, ακόμα και μετά την εξολόθρευση που υπέστη στα χρόνια της Θάτσερ. Ο πολίτης ένιωθε ασφάλεια από την αξιόπιστη παροχή των αγαθών, αλλά και περηφάνια που οι δημόσιες επιχειρήσεις ήταν δημιούργημα από τους φόρους του. Οι υψηλότεροι μισθοί που είχαν οι εργαζόμενοι σε αυτές ήταν το κατανοητό αντάλλαγμα για την αφοσίωση στη δουλειά τους και την εξυπηρέτηση του κοινού χωρίς διακρίσεις και διακοπές, όπως τυχόν θα έκανε κάποιος ιδιώτης.
Πολύ δύσκολα μπορεί σήμερα να πιστέψει κάτι παρόμοιο η ελληνική κοινωνία όταν βλέπει να κλείνουν διαρκώς οι ΔΕΚΟ προκειμένου τα σωματεία τους να αποσπάσουν και νέα προνόμια από την εκάστοτε κυβέρνηση. Η αμηχανία του πολίτη μάλιστα αυξάνεται όταν ακούει πως η στέρηση των δημόσιων υπηρεσιών που υφίσταται γίνεται για να διασφαλιστεί η συνέχιση της παροχής τους!
Με τέτοιες συμπεριφορές οι κρατικοί συνδικαλιστές όχι μόνο δεν υπερασπίζονται τα δημόσια αγαθά, αλλά πρακτικά τα έχουν μετατρέψει σε λάφυρα που διανέμονται κατά βούληση και όχι με βάση τις διαρκείς ανάγκες των πολιτών. Αντίθετα, όπου υπάρχει ιδιωτική παροχή δημόσιων αγαθών, γίνεται συνήθως απρόσκοπτα χωρίς καψώνια και κυρίως χωρίς τον τσαμπουκά ότι «δικά μας είναι και ό,τι θέλουμε τα κάνουμε». Ποιος δεν θυμάται τα βασανιστήρια των έγκλειστων επιβατών με τις απεργίες της Ολυμπιακής, την καταστροφή των εξαγωγών με τον πολύμηνο (και τελικά χρυσοφόρο) εκβιασμό του ΟΛΠ, τη μαζική εισαγωγή λαθραίων με την έκνομη απεργία των τελωνείων; Η μοναδική πρόκληση δημόσιας ταλαιπωρίας από ιδιώτες ήταν η πρόσφατη απεργία των ταξί, αλλά και εκεί απεργούσαν οι ιδιοκτήτες για να μη χάσουν τα προνόμια της κρατικής άδειας, όχι οι μισθωτοί εργαζόμενοι σε αυτά. Για να μη σκεφτούμε τις παρατεταμένες απεργίες στα σκουπίδια που εγκλώβισαν τις μεγάλες πόλεις στη βρώμα και τις επιδημίες. Αν όμως η συλλογή απορριμμάτων γινόταν από ιδιωτικές εταιρείες, κανείς δεν θα απεργούσε γιατί θα παραμόνευε να μπει στη σύμβαση ο ανταγωνιστής του.
Σήμερα σε ελάχιστες περιπτώσεις η κρατική ιδιοκτησία είναι ακόμη απαραίτητος όρος για την παραγωγή δημόσιων αγαθών. Για παράδειγμα, τα μεγάλα νοσοκομεία πρέπει να είναι δημόσια για να μη διώχνουν τις περίπλοκες παθήσεις. Ο ενεργειακός τομέας πρέπει να έχει κρατική παρουσία για να διαπραγματευθεί τη γεωπολιτική στρατηγική του. Τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι δημόσια για να διατηρούν ακριβές υποδομές και αυστηρές προδιαγραφές σπουδών, ασχέτως τώρα αν στην Ελλάδα και τα δύο είναι στο έλεος του κάθε εξεγερμένου. Σε άλλες όμως περιπτώσεις, η τεχνολογία επιτρέπει πλέον την ανταγωνιστική παραγωγή αγαθών από ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως η τηλεφωνία, η διαχείριση αποβλήτων, οι μεταφορές, οι κατασκηνώσεις και πολλά ακόμη. Το κράτος βάζει προδιαγραφές, καθορίζει τις τιμές και εποπτεύει τη δημόσια παροχή.
Μια καλύτερη τακτική για να πεισθούν οι πολίτες ότι ακόμη αξίζει να είναι κρατικές οι επιχειρήσεις που παράγουν δημόσια αγαθά θα ήταν, αν οι εργαζόμενοι σε αυτές δούλευαν με τέτοιο ζήλο ώστε να είχαν δημιουργήσει ένα «φράγμα ποιότητας και αξιοπιστίας» που κανείς ιδιώτης δεν θα είχε τα κότσια να συναγωνιστεί.
Για παράδειγμα, αν την ημέρα της κρατικής απεργίας οι υπάλληλοι ενός νηπιαγωγείου σκέπτονταν ότι οι εργαζόμενοι γονείς δεν έχουν πού να αφήσουν τα παιδιά τους και αντί να απεργήσουν τα κρατούσαν μέχρι το απόγευμα, ποιος θα ήθελε μετά να τα γράψει σε ιδιωτικό; Αν οι υπάλληλοι του ΟΤΕ και της ΔΕΗ έκαναν πότε πότε διπλοβάρδιες για να εξυπηρετήσουν τους καταναλωτές που περιμένουν μήνες την υπηρεσία βλαβών, ποιος μετά δεν θα πίστευε ότι τέτοια αφοσίωση αξίζει να συνεχιστεί;
Για τις περισσότερες κρατικές επιχειρήσεις και υπηρεσίες η εγκατάλειψη της μαζικής ταλαιπωρίας ως συνδικαλιστικής μεθόδου, η απρόσκοπτη λειτουργία τους και ο σεβασμός του πολίτη είναι η μόνη απομένουσα στρατηγική για να ξαναβρούν την υποστήριξη της κοινής γνώμης. Αλλιώς, οι φορολογούμενοι κάποια στιγμή ίσως κουραστούν να στερούνται, να ταλαιπωρούνται και επιπλέον να τους δουλεύουν ψιλό γαζί, όλα πληρωμένα με δικά τους έξοδα.
Ο Νίκος Χριστοδουλάκης είναι καθηγητής
στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο και πρώην υπουργός.
Συνδικαλιστικά λάφυρα
Οι ΔΕΚΟ δεν έγιναν για να κρατούν τους πολίτες ομήρους απεργώντας
Του Νίκου Χριστοδουλάκη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 22 Αυγούστου 2011
Οι μεγάλες κρατικές επιχειρήσεις ιδρύθηκαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο επειδή είχαν δυνατότητα μεγαλύτερης παραγωγής ζωτικών αγαθών, με λιγότερο μάλιστα κόστος από ό,τι την εποχή εκείνη θα πετύχαινε ο ιδιώτης. Περίθαλψη, συγκοινωνίες, παιδεία, ενέργεια και άλλα κρίσιμα αγαθά γνώρισαν πρωτοφανή εξάπλωση κάνοντας αξιοζήλευτο το μοντέλο της Ευρώπης, ακόμα και μετά την εξολόθρευση που υπέστη στα χρόνια της Θάτσερ. Ο πολίτης ένιωθε ασφάλεια από την αξιόπιστη παροχή των αγαθών, αλλά και περηφάνια που οι δημόσιες επιχειρήσεις ήταν δημιούργημα από τους φόρους του. Οι υψηλότεροι μισθοί που είχαν οι εργαζόμενοι σε αυτές ήταν το κατανοητό αντάλλαγμα για την αφοσίωση στη δουλειά τους και την εξυπηρέτηση του κοινού χωρίς διακρίσεις και διακοπές, όπως τυχόν θα έκανε κάποιος ιδιώτης.
Πολύ δύσκολα μπορεί σήμερα να πιστέψει κάτι παρόμοιο η ελληνική κοινωνία όταν βλέπει να κλείνουν διαρκώς οι ΔΕΚΟ προκειμένου τα σωματεία τους να αποσπάσουν και νέα προνόμια από την εκάστοτε κυβέρνηση. Η αμηχανία του πολίτη μάλιστα αυξάνεται όταν ακούει πως η στέρηση των δημόσιων υπηρεσιών που υφίσταται γίνεται για να διασφαλιστεί η συνέχιση της παροχής τους!
Με τέτοιες συμπεριφορές οι κρατικοί συνδικαλιστές όχι μόνο δεν υπερασπίζονται τα δημόσια αγαθά, αλλά πρακτικά τα έχουν μετατρέψει σε λάφυρα που διανέμονται κατά βούληση και όχι με βάση τις διαρκείς ανάγκες των πολιτών. Αντίθετα, όπου υπάρχει ιδιωτική παροχή δημόσιων αγαθών, γίνεται συνήθως απρόσκοπτα χωρίς καψώνια και κυρίως χωρίς τον τσαμπουκά ότι «δικά μας είναι και ό,τι θέλουμε τα κάνουμε». Ποιος δεν θυμάται τα βασανιστήρια των έγκλειστων επιβατών με τις απεργίες της Ολυμπιακής, την καταστροφή των εξαγωγών με τον πολύμηνο (και τελικά χρυσοφόρο) εκβιασμό του ΟΛΠ, τη μαζική εισαγωγή λαθραίων με την έκνομη απεργία των τελωνείων; Η μοναδική πρόκληση δημόσιας ταλαιπωρίας από ιδιώτες ήταν η πρόσφατη απεργία των ταξί, αλλά και εκεί απεργούσαν οι ιδιοκτήτες για να μη χάσουν τα προνόμια της κρατικής άδειας, όχι οι μισθωτοί εργαζόμενοι σε αυτά. Για να μη σκεφτούμε τις παρατεταμένες απεργίες στα σκουπίδια που εγκλώβισαν τις μεγάλες πόλεις στη βρώμα και τις επιδημίες. Αν όμως η συλλογή απορριμμάτων γινόταν από ιδιωτικές εταιρείες, κανείς δεν θα απεργούσε γιατί θα παραμόνευε να μπει στη σύμβαση ο ανταγωνιστής του.
Σήμερα σε ελάχιστες περιπτώσεις η κρατική ιδιοκτησία είναι ακόμη απαραίτητος όρος για την παραγωγή δημόσιων αγαθών. Για παράδειγμα, τα μεγάλα νοσοκομεία πρέπει να είναι δημόσια για να μη διώχνουν τις περίπλοκες παθήσεις. Ο ενεργειακός τομέας πρέπει να έχει κρατική παρουσία για να διαπραγματευθεί τη γεωπολιτική στρατηγική του. Τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι δημόσια για να διατηρούν ακριβές υποδομές και αυστηρές προδιαγραφές σπουδών, ασχέτως τώρα αν στην Ελλάδα και τα δύο είναι στο έλεος του κάθε εξεγερμένου. Σε άλλες όμως περιπτώσεις, η τεχνολογία επιτρέπει πλέον την ανταγωνιστική παραγωγή αγαθών από ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως η τηλεφωνία, η διαχείριση αποβλήτων, οι μεταφορές, οι κατασκηνώσεις και πολλά ακόμη. Το κράτος βάζει προδιαγραφές, καθορίζει τις τιμές και εποπτεύει τη δημόσια παροχή.
Μια καλύτερη τακτική για να πεισθούν οι πολίτες ότι ακόμη αξίζει να είναι κρατικές οι επιχειρήσεις που παράγουν δημόσια αγαθά θα ήταν, αν οι εργαζόμενοι σε αυτές δούλευαν με τέτοιο ζήλο ώστε να είχαν δημιουργήσει ένα «φράγμα ποιότητας και αξιοπιστίας» που κανείς ιδιώτης δεν θα είχε τα κότσια να συναγωνιστεί.
Για παράδειγμα, αν την ημέρα της κρατικής απεργίας οι υπάλληλοι ενός νηπιαγωγείου σκέπτονταν ότι οι εργαζόμενοι γονείς δεν έχουν πού να αφήσουν τα παιδιά τους και αντί να απεργήσουν τα κρατούσαν μέχρι το απόγευμα, ποιος θα ήθελε μετά να τα γράψει σε ιδιωτικό; Αν οι υπάλληλοι του ΟΤΕ και της ΔΕΗ έκαναν πότε πότε διπλοβάρδιες για να εξυπηρετήσουν τους καταναλωτές που περιμένουν μήνες την υπηρεσία βλαβών, ποιος μετά δεν θα πίστευε ότι τέτοια αφοσίωση αξίζει να συνεχιστεί;
Για τις περισσότερες κρατικές επιχειρήσεις και υπηρεσίες η εγκατάλειψη της μαζικής ταλαιπωρίας ως συνδικαλιστικής μεθόδου, η απρόσκοπτη λειτουργία τους και ο σεβασμός του πολίτη είναι η μόνη απομένουσα στρατηγική για να ξαναβρούν την υποστήριξη της κοινής γνώμης. Αλλιώς, οι φορολογούμενοι κάποια στιγμή ίσως κουραστούν να στερούνται, να ταλαιπωρούνται και επιπλέον να τους δουλεύουν ψιλό γαζί, όλα πληρωμένα με δικά τους έξοδα.
Ο Νίκος Χριστοδουλάκης είναι καθηγητής
στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο και πρώην υπουργός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου